Cuộc cách mạng Blockchain (Blockchain Revolution) – Don Tapscott – Alex Tapscott
- Hãy nói bạn muốn có 1 cuộc cách mạng
- Giao thức tín nhiệm
Internet đã bùng nổ từ lâu và làm thay đổi các ngành công nghiệp toàn cầu, đặc biệt lĩnh vực tài chính. Lĩnh vực này vốn có sự ẩn thân rất lớn và khó xác định danh tính như các ngân hàng truyền thống xác nhận danh tính và các việc bị đánh cấp dữ liệu, tốn tiền, trộm tiền diễ ra khắp nơi trên không gian mạng.
Năm 1993, David Chaum, đã sáng chế ra eCash, 1 hệ thống thanh toán số hoàn hảo rên không gian mạng nhưng lại bị người dùng bỏ qua vì họ chưa thật sự quan tâm đến quyền riêng tư và tính bảo mật của bản thân. Đây là giải pháp đi trước thời đại quá xa.
Tới 2008, sau sự sụp đổ của hệ thống tài chính toàn cầu với cơn bão khủng hoảng tài chính bùng nổ khắp nơi, 1 người nào đó đã sáng tạo ra đồng tiền điện tử là bitcoin dưới cái tên gải Satoshi Nakamoto. Giao thức này đã thiết lập 1 bộ quy tắc dưới dạng điện toán phi tập trung nhằm mục đích đảm bảo tính toàn vẹn của những dữ liệu được trao đổi giữa hàng tỷ thiết bị mà không cần thông qua 1 bên thứ 3. Ý tưởng này đã thổi bùng sự kích động vào ngành điện toán và nhanh chóng lan ra bùng nổ khắp nơi.
1 nền tảng toàn cầu đáng tin cậy cho việc giao thương là vô cùng quan trọng. Giao thức này được gọi là giao thức tín nhiệm (trust protocal). Giao thức này là nền tảng cho 1 số lượng sổ cái phi tập trung toàn cầu đang ngày 1 tăng được gọi là các blockchain, trong đó blockchain của bitcoin là lớn nhất. blockchain giúp ta gửi tiền trực tiếp và an toàn giữa 2 bên thuần túy, mà không cần qua ngân hàng, công ty phát hành thẻ tín dụng, hay paypal. Thay vì internet của thông tin, nó đã trở thành internet của tiền tệ hay giá trị.
Bitcoin hoặc cac loại tiền mã hóa khác không được lưu trong 1 tập tin nhất định, nó được thể hiện bằng các giao dịch được ghi lại theo dạng blockchain giống như 1 bảng tính hoặc sổ cái toàn cầu, thúc đẩy các nguồn lực của hệ thống bitcoin ngang hang lớn nhằm xác nhận và phê duyệt từng giao dịch bitcoin. Mỗi blocjchian, giống như chuỗi xây dựng nên bitcoin, đều được phi tập trung. Nó chạy trên các máy tính được cung cấp bởi các tình nguyện viên trên khắp thế giới, nó không có cơ sở dữ liệu tập trung nên không thể hạc được. Blockchain là 1 cuốn sổ công khai, bất kỳ ai cũng có thể xem nó vào bất kỳ thời điểm nào, chứ không phải trong tay tổ chức duy nhất chịu trách nhiệm kiểm toán các giao dịch và lưu giữ sổ cái.
Blockchain bùng nổ mạnh mẽ nhưng rất nhiều các dịch vụ đen, lừa đảo, huy động vốn theo hình thức Pozzi làm giảm uy tín của sản phẩm. Vào năm 2013, chỉ có 937 người đang sở hữu ½ lượng bitcoin có trên thị trường. Sự tín nhiệm trong kinh doanh là kỳ vọng rằng đối tác sẽ hành xử theo 4 nguyên tắc liêm chính:
- Sự trung thực: để thiết lập mối quan hệ tin tưởng với nhân viên, đối tác, khách hàng, cổ đông, công chúc,… các tổ chức phải trung thực, chính xác, và trọn vẹn trong giao tiếp. Không lợi dụng thiếu sót để dối trá, không lợi dụng sự phức tạp để gây hoang mang.
- Sự cân nhắc: đây là sự trao đổi có thiện chí giữa các bên trong kinh doanh. Nó đòi hỏi sự tôn trọng thật long dành cho sở thích, mong muốn hoặc cảm xúc của người khác, từ đó các bên mới có thể hợp tác tốt đẹp
- Trách nhiệm giải trình: là nghĩa vụ cam kết rõ ràng với các bên liên quan và tuân theo chúng. Các cá nhân và tổ chức phải chứng minh rằng họ tôn trọng cam kết của mìn và sẽ chịu trách nhiệm nếu phá vỡ cam kết. Không đùn đẩy trách nhiệm, không đổ lỗi cho nhau
- Tính minh bạch: nghĩa là mọi việc công khai giữa thanh thiên bạch nhật.
Việc xác định danh tính từ lâu đã do bên thứ 3 có uy tín thực hiện, đó có thể là các cơ quan chính phủ, là các tổ chức tài chính để xác thực giao dịch hợp lệ. Ngành dịch vụ tài chính đang là ngành có thành trì bảo vệ kiên cố bậc nhất trong các lĩnh vực mà đã và đang bị công nghệ công phá. Các ngân hàng đã bảo vệ sự độc quyền của mình và chống trả lại sự thay đổi rất mạnh mẽ. Ứng dụng blockchain làm được rất nhiều điều từ tạo ra nền kinh tế chia sẻ ngang hàng thực sự, đổi mới hệ thống tài chính với tốc độ và sự bao quát, bảo đảm quyền lợi về kinh tế cho toàn cầu, vĩnh biệt chi phí giao dịch cắt cổ, loại bỏ quan lieu và tham nhũng trong dòng viện trợ từ nước ngoài, giúp những người làm nên giá trị phải nhận được loại nhuận đầu tiên, định hình lại những doanh nghiệp làm nên chủ nghĩa tư bản, thổi hồn cho sự vật và khiến chúng hoạt động, xây dựng cộng đồng doanh nhân sử dụng nền tảng blockchain,…
- Tiến trình khởi động tương lai: 7 nguyên tắc thiết kế của nền kinh tế blockchain.
- Mạng lưới liêm chính
Nguyên tắc: niềm tin nằm ở nội tại, không phải do tác động bên ngoài. Tính niêm chính thể hiện ở chỗ, mọi bước trong quy trình đều được mã hóa và phân bố rộng rãi, không chỉ cấp riêng cho 1 vài người. Người tham gia có thể trao đổi giá trị trực tiếp, yên tâm rằng đối tác sẽ hành xử 1 cách trung thực.
Các hoạt động chuyển tiền gặp vấn đề lặp khi chuyển nên đã tạo ra các bên thứ 3 để xác thực thông tin và điều này đã duy trì mãi về sau này tới hiện tại. Ngày nay, nền tảng blockchain ra đời đã tạo ra cơ chế đông thuận có thể giải quyết vấn đề lặp chi này và còn tốt hơn cả bên thứ 3 xác nhận. Trên blockchain, bitcon dựa vào nhãn thời gian của giao dịch đầu tiên khi chủ sở hữu chi 1 coin riêng biệt và từ chối giao dịch tiếp theo tương ứng với coin đó, nhờ vậy loại bỏ được lặp chi. Các thợ đào coin – là những người điều này 1 nút mạng bitcoin tập hượp các giao dịch, đặt chúng dưới dạng khối dữ liệu và lặp lại quá trình này 10’/lần.
Để đạt được sự đồng thuật, mạng bitcoin sử dụng bằng chứng công việc. Vì ta không biết các thợ đào danh tính là ai, nên ta sử dụng 1 câu đố khó giỏi và cần nhiều công sức để giải nó. Ai giải được bài toán đầu tiên sẽ được tạo block tiếp theo. Thợ đào phải tiêu hao tài nguyên phần cứng và điện để giải quyết câu dố bằng cách tìm ra hàm băm chính xác. Cứ mỗi block được tạo ra, các thợ đào sẽ thu về bitcoin như 1 phần thưởng.
- Quyền lực được phân phối
Hệ thống blockchain giúp bình đẳng hóa việc phân phối quyền lực thay vì tập trung vào 1 số cơ quan nhà nước hay các tổ chức thứ 3 như hiện tại. Giờ đây, không có ai thực sự kiểm soát được nền tảng ở hiện tại, không ai đơn phương tắt được hệ thống blockchain. Chi phí năng lượng cho việc sử dụng blockchain là rất lớn và làm hỏng mất lợi ích tài chính mà nó mang lại. Satoshi đã đưa ra giải pháp bằng chứng công việc với giải pháp hashcash (hàm băm), việc các thợ đào bitcoin chính là chạy các giải thuật này và bất cứ ai giải được đầu tiên sẽ được phần thưởng là 1 lượng bitcoin mà không có sự can thiệp của bên thứ 3 nào cả.
- Giá trị là sự khích lệ
Hệ thống sẽ căn chỉnh để tạo động lực cho tất cả các thành viên. Các tập đoàn, công ty trong kỷ nguyên internet đã bòn rút nhưng xgias trị không tương xứng từ chính mạng lưới đã trao quyền cho họ. Các công ty internet đã cung cấp các dịch vụ miễn phí để thu thập dữ liệu người dung và dùng nó cho mục đích kinh doanh. Nhưng khi dữ liệu bị hack thì đã tạo ra sự lo lắng cho thông tin khách hàng.
Satoshi đã đưa ra giải pháp mới với kỳ vọng những người tham gia sẽ tự hành động vì lợi ích cả chính họ. Ông vận dụng lý thuyết trò chơi, ông biết nếu không có người kiểm soát thì sẽ dễ bị các đợt tấn công mạo nhận, nơi các nút mạng bị giả mạo và ảnh hưởng tới ngời khác. Bạn sẽ không biết được là mình đang giao dịch với 1 bên thứ 3 hay là đang giao dịch với cùng 1 người mà có nhiều danh tính khác nhau. Ông lập trình theo hướng dù con người có ích kỷ như thế nào thì họ cũng sẽ hành đọng theo huwongs mang lại lợi ích cho hệ thống và tăng dần uy tín cho chính họ. Nên tảng được thực hiện dựa trên sự đồng thuật và phần thưởng bitcoin đi kèm, có thể thúc đẩy những người tham gia thực hiện những hành vi đúng đắn, khiến chúng trở nên đáng tin cậy.
Satoshi đã tập hợp những người sở hữu sức mạnh điện toán, Họ đã tiêu thụ lượng lớn điện để tham gia vào mạng lưới nhằm tìm kiếm phần thưởng. Chính sách tiền tệ có tối đa nguồn cung là 21 triệu Bitcoin cũng giúp hạn chế việc lạm phát xảy ra như các loại tiền tệ hiện nay. Chúng cũng được dung để đưa vào làm công cụ thanht oán trong metaverse, hay OASIS, hay kết nối IoT,…mỗi bitcoin có thể được phân nhỏ tới 8 chữ số thập phân để làm các công việc thanh toán nhỏ này.
- Tính bảo mật
Việc bảo mật trên internet giai đoạn đầu rất lỏng lẻo và tệ nạn bị đánh cắp thông tin, hack thường xuyên diễn ra. Satoshi khi đề xuất bitcoin đã buộc tất cả người tham gia sử dụng hạ tầng khóa công khai (public ey infrastructure – PKI) để bảo mật thông tin. PKI là dạng nâng cao của mã hóa bất đối xứng cho phép người dùng trên internet trao đổi thông tin 1 cách riêng tư và được đảm bảo bí mật thông qua việc sử dụng khóa công khai và khóa bí mật của riêng họ. khóa bí mật dùng cho việc mã hóa, và khóa công khai dung cho việc giải mã. Bitcoin chạy thuật toán SA-256 nổi tiếng và rất khó bị hack do các hacker phải tiêu tốn quá nhiều năng lượng để giải thuật được nó.
- Quyền riêng tư
Hiện nay việc xác định danh tính rõ ràng trong các giao dịch truyền thống là điều bắt buộc. Các công ty thu thập mọi thông tin của chúng ta có để xác định danh tính của chúng ta và tiến hành giao dịch, cũng nhưu xây dựng 1 danh tính cụ thể để tập trung quảng cáo vào chúng ta. Nhưng về mặt nguyên tắc, chúng ta cần biết tự quản lý dữ liệu của chính mình. Ta cần xem họ muốn chia sẻ danh tính của mình với người khác nhiều hay ít, chia sẻ điều gì, khi nào và theo cách nào. Các cá nhân cần được tôn trọng quyền riêng tư của mình.
Với blockchain, các danh tính của người dùng sẽ được đảm bảo vì nó không yêu cầu chúng ta phải khai các thông tin như số điện thoại, email, địa chỉ, nhận dạng bản thân gì cả. Các định danh trên blockchain của chúng ta là các bản sao có liên hệ với thế giới thực nhưng không thể xác định được chúng ta là ai, nó khác với cách truyền thống là cần xác thực con người thực của chúng ta là ai mới có thể tiến hành các giao dịch trên mạng.
- Quyền sở hữu
Quyền sở hữu cần được thực thi minh bạch và nguyên túc. Với thuật toán bằng chứng công việc yêu cầu chúng ta phải đào coin kèm với các giao dịch gắn nhãn thời gian, sao cho chỉ có chi tiêu lần đầu được chấp thuận và ghi nhận. Kết hợp với hạ tầng khóa công khai, blockchain không chỉ ngăn việc lặp chi mà còn khẳng định quyền sở hữu của mỗi đồng tiền được lưu thông, cũng như đảm bảo mỗi giao dịch là bất biến và không thể hủy bỏ. Chúng ta sẽ hông thể giao dịch với những gì chúng ta không nắm trong tay, từ bất động sản, tài sản trí tuệ, các quyền nhân thân. Ta cũng không thể ủy quyền cho người khác thực hiện giao dịch được.
Hợp đồng thông minh là 1 loạt mật mã với mục đích đặc biệt, được sử dụng để thực thi 1 loạt hướng dẫn phức tạp trên blockchain. Nó có thể cung cấp công cụ để trao quyền sử dụng cho bên thứ 3. Mã của hợp đồng sẽ bao gồm điều khoản hoặc thời hạn của việc trao quyền, lý do chấm dứt hợp đồng,…Hợp đồng thông minh còn cung cấp phương tiện để chủ sở hữu tài sản có thể kết hợp các nguồn lực của mình nhằm tạo ra 1 công ty trên blockchain, nêu rõ quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu. Các hợp đồng thoogn minh này được xác minh bởi mạng lưới, không thể bị giả mạo hay hủy bỏ giao dịch bởi bên thứ 3 nào cả, không ai có thể ghi đè hay dừng hoạt động của nó vì nó luôn tồn tại trên mạng lưới. Dù bị ngăn chặn nhưng chỉ cần còn phương pháp truyền tin, hợp đồng thông mình này được giải mã sẽ vẫn tồn tại.
- Sự bao hàm
Nền kinh tế hoạt động tốt nhất khi nó phục vụ tất cả mọi người. Ta cần giảm các rào cản ngăn cản cấc thành phần tham gia vào nèn kinh tế, tức tạo ra các nền tảng cho chủ nghĩa tư bản phi tập trung, chứ không chỉ loại hình chủ nghĩa tư bản tái phân phối. Ngày nay, dù hệ thống ngân hàng đã phát triển nhưng chi phí vận hành hệ thống quá lớn đã không thể giúp các khoản thanh toán vi mô bùng nổ được vì các chi phí duy trì tài khoản quá lớn, vẫn có hơn 2 tỷ người không thể tiếp cận tài khoản ngân hàng trên toàn cầu. Chế độ xác minh thanh toán lược giản mà Satoshi đề xuất có thể là giải pháp hữu hiệu vì chi phí vận hành rất thấp và sẽ giúp mọi người không cần tới hệ thống ngân hàng, thẻ tín dụng nữa và việc chuyển tiền xuyên biên giới sẽ thuận tiện và chi phí giảm đi cực kỳ khổng lồ.
- Những sự thay đổi
- Tái phát minh các dịch vụ tài chính
Nền tài chính hiện tại vận hành dựa trên hạ tầng cổ lỗ sỹ dẫn tới các giao dịch chạy long vòng trong hệ thống tài chính trung gian quá nhiều, các giao dịch chuyển tiền xuyên biên giới tốn kém chi phí quá đắt đỏ và quá lâu để tới được nơi, 1 mạng lưới tới 500k điểm bán hàng của Western Union nhưng rất kém hiệu quả về mặt vận hành và chi phí, các dịch vụ tài chính thì bỏ rơi hơn 2 tỷ người có chi tiêu thấp trong các xã hội kém phát triển vì không đủ điều kiện phát hành thẻ thanh toán, thẻ tín dụng.
Blockchain sẽ là nhân tố thay đổi sâu sắc ngành công nghiệp tài chính này, ngăn chặn sự độc quyền về tài chính, cung cấp cho các cá nhân và tổ chwucs những lựa chọn thực sự trong việc tạo dựng và quản lý tài sản.
- Về khả năng xác thực: lần đầu tiên trong lịch sử, 2 bên không biết nhau và không tin cậy lẫn nhau vẫn có thể xác thực kinh doanh với nhau.
- Về chi phí: các giao dịch sẽ tiết kiệm chi phí cực kỳ lớn mà không phải thay đổi mô hình kinh doanh hiện tại. Ai cũng có thể dễ dàng thanh toán, gửi nhận tiền chỉ cần điện thoại thông minh ở bất kỳ đâu
- Về tốc độ: việc chuyển tiền hiện nay thường mất 3-7 ngày để hoàn tất thanh toán, cổ phiếu 2-3 ngày, nhưng trên blocchian chỉ trung bình 10’ là hoàn tất các hoạt động này dù bạn ở bất kỳ đầu trên thế giới.
- Về quản lý rủi ro: công nghệ này hứa hẹn sẽ giảm thiểu nhiều rủi ro tài chính. Nó giảm rủi ro thanh toán, giảm rủi ro về đối tác, khi đối tác vỡ nợ. Nó giúp giảm rủi ro công ty đối tác trì hoãn thanh toán, các rủi ro lãnh đạo công ty đối tác gian dối làm giả sổ sách….
- Về cải tiến giá trị: các altcoin đã tạo ra nhiều sự thay đổi cải tiến so với bitcoin truyền thống và đang khai thác nhiều hướng khác nhau để tạo ra giá trị thực tế áp dụng được.
- Về mã nguồn mở: blockchain với mã nguồn mở có thể liên tục đổi mới, lặp lại và cải tiến, dựa trên sự đồng thuận trong mạng lưới. Nó tốt hơn rất nhiều so với hệ thống tài chính cũ phải xây dựng cải tiến trên 1 nền tảng quá cũ kỹ và dễ sụp đổ bất kỳ lúc nào.
Có 8 chức năng cốt lõi của blockchain sẽ làm đảo lộn những gì đang có:
- Xác thực danh tính và giá trị
- Chuyển giao tài sản
- Lưu trữ tài sản
- Cho vay tài sản
- Giao dịch tài sản
- Tài trợ và đầu tư
- Bảo đảm giá trị tài sản và quản lý rủi ro
- Kiểm toán tài sản
Blockchain cũng đang được thử nghiệm nhiều ở trong giao dịch chứng khoán nhưng các thử nghiệm này cũng chưa thực sự thành công và còn hạn chế trong việc áp dụng vào thực tế dù các thử nghiệm đã được diễn ra từ 1 vài năm trước đây qua liên minh R3 toàn cầu. Các hệ thống ứng dụng smart contract được thử nghiệm, hệ thống kế toán dựa trên blockchain, sổ cái toàn cầu làm giảm thiểu sự phức tạp của kế toán hiện tại. Các ứng dụng về kế toán tam phân, điểm tín dụng trên nền tảng blockchain thay thế hệ thống FICO hiện tại. Blockchain cũng ứng dụng vào thị trường ipo khi nó làm nền tảng phát hành cổ phiếu thay các cách cách ipo truyền thống, hay các đợt gây quỹ cộng đồng trên nền tảng sẽ thu hút mọi người tự mọi nơi tham gia và số tiền có thể rất nhỏ. Blockchain cũng được dung cho thị trường cá cược, dự đoán tương lai.
- Tái cơ cấu công ty: phần lõi và phần rìa
Ngày 30/7/2015, Ethereum chính thức ra đời và kế thừa cũng như cải tiến các thiếu sót của Bitcoin trước đó. Người ta đã mất tới 18 tháng để cho ra đời nó chính thức hi từ năm 2013, Vitalik buterin đã bắt đầu phát triển Ethereum và hợp tác với những tình nguyện viên khắp nơi. Ethereum đã tạo ra đột phá với việc có thể tạo ra rất nhiều ứng dụng trên nền tảng này.
Kỷ Nguyên internet tiếp theo sẽ sở hữu giá trị và động cơ thực sự để khuyến khích mọi người cùng tham gia. Các nền tảng này hứa hẹn bảo vệ danh tính người dùng, tôn trọng quyền rieegn tư và các quyền khác của họ, đảm bảo an ninh mạng và giảm chi phí hoạt động để ngay cả những người không có tài khoản ngân hàng cũng có thể tham gia. Bằng cách chia sẻ mã nguồn miễn phí, chúng chia sẻ năng lượng với tất cả mọi người trên mạng, sử dụng các cơ chế đồng thuận để đảm bảo tính liêm chính, và tiến hành công việc 1 cách cởi mở trên blockchain, chúng là những thỏi nam châm hy vọng cho nhiều người từng vỡ mộng hay những người không có quyền công dân.
- Chi phí tìm kiếm – làm thế nào để tìm ra tài năng mới và khách hàng mới? Ta có thể tìm kiếm điều này trên các sổ cái công khai ghi lại các giao dịch trong quá khứ của mọi thứ trên mạng lưới và không thể bị xóa bỏ, điều này sẽ giúp ta tìm kiếm thông tin và đánh giá đúng đối tượng tìm kiếm thay vì sự lệch lạc trong thông tin của đối tượng hiện tại, hay bị chê đậy và sai lệch.
- Chi phí hợp đồng – chúng ta đồng ý làm gì cơ chứ? Các hợp đồng miệng thì thiếu tin cậy, trong khi hợp đồng giấy thì gặp nhiều khó khăn về vận chuyển. 1 hướng đi hiệu quả là các hợp đồng dựa trên nền tảng blockchain. Hợp đồng thông minh là 1 giao thức giao dịch trên máy tính để thực hiện các điều khoản của 1 hợp đồng. các mucjt iêu chung của hợp đồng thông minh được thiết kế để đáp ứng các điều kiện của 1 hợp đồng thông thường (như thời hạn thanh toán, quyền sở hữu, bảo mật, và thậm chí là điều khoản thực thi), giảm thiểu những ngoại lệ nguy hại và xảy ra bất chợt, và bớt phục thuộc vào những khâu trung gian. Các mục tiêu kinh tế liên quan bao gồm giảm thiệt hại do gian lận, chi phí trọng tài, chi phí thực thi và các chi phí giao dịch khác. Hơp đồng thông minh ban đầu là sự xác thực của 2 bên và sẽ đánh giá tín nhiệm nếu 1 bên không hoàn thành đúng cam kết. Sau đó là các đề xuất hợp đồng thông minh nhiều bên với ví đồng sở hữu khóa để có thể mở được ví để xác nhận hợp đồng kết thúc hay có tranh chấp.
- Chi phí phối hợp – chung ta làm việ cùng nhau như thế nào?
- Chi phí (tái) xây dựng tín nhiệm – tại sao chúng ta nên tin tưởng người khác?
- Mô hình kinh doanh mới: kiếm bộn tiền trên blockchain
Đầu tiên là người ta nghiên cứu cách ứng dụng Airbnb trên nền tảng blockchain với tên gọi bAirbnb là 1 ứng dụng phi tập trung , với 1 hợp đồng thông minh lưu trữ dữ liệu về danh sách nhà cho thuê trên blockchain. Khi cho thuê nhà, phần mềm bAirbnb sẽ quét và lọc ra từ blocchain các danh sách những nơi đáp ứng yêu cầu. Sử dụng blockchain sẽ đem lại 1 số lợi ích là:
- Uy tín
- Xác minh danh tính
- Bảo vệ quyền riêng tư
- Giảm thiểu rủi ro
- Bảo hiểm
- Thanh toán
Các nền tảng phi tập trung: Các nền tảng cũ tập trung thống trị người dung suốt nhiều năm qua đã đang trở nên dần lỗi thời. Nền tảng phi tập trung đầu tiên là BitTorrent đã giúp người dùng trên mạng chia sẻ các tệp file với nhau mà thoát khỏi các vấn đề bản quyền và kiểm soát nội dung mà các chính phủ đưa ra, hay các lo ngại máy chủ bị các cơ quan chức năng đáp sập vì nó không có máy chủ.
Các tấc tử tự trị sẽ tự tìm kiếm các nguồn lực cho nó tự hoạt động và bán các dịch vụ cho các nhu cầu khác trên mạng lưới. Các toán tự tự trị này có vẻ hơn giống virus máy tính hiện nay khi nó có thể tự sao chép và hoạt động mà không cần theo ý chí vận hành của con người. Nó vẫn vận hành theo công thức mà người tạo ra nó từ trước, nó cũng là thứ thông minh nhưng trí thông minh chưa đầy đủ. Tiếp theo là các doanh nghiệp tự trị phi tập trung khi nó có hàng triệu cổ đông khắp thế giới và tự vận hành mà không có bộ máy từ trên xuống dưới theo cấp bậc như các doanh nghiệp truyền thống. Blockchain đã đưa các mô hình kinh doanh ngang hàng lên mức độ cao hơn nhờ sự tin cậy của việc xác nhận giao dịch.
- Các nhà sản xuất ngang hàng: Đây là các tình nguyện viên đã sản xuất ra sản phẩm, nội dung để đưa lên nền tảng iao dịch phi tập trung.
- Quyền lợi của những nhà tạo lập: các nhà sáng tạo và buôn bán các tác phẩm nghệ thuật đang gặp rất nhiều khó khăn cho các bên trung gian trong việc xác nhận tác phẩm và giao dịch nó. Các nền tảng blockchain trong tương lai sẽ có thể làm được việc xác nhận tính duy nhất của các sản phẩm nghệ thuật
- Hợp tác xã blockchain:
- Nền kinh tế đo lường: đây là sự dịch chuyển từ nền kinh tế chia sẻ sang. Thay vì việc thuê các năng lực dư thừa của sản phẩm vật lý, nền tảng blockchain có thể giúp kinh doanh các không gian lưu trữ, năng lực tính toán dư thừa, khả năng wifi dư thừa, các xe tự hành, nền tảng vận tải qua các hợp đồng thông minh dựa trên nền tảng blockchain.
- Người xây dựng nền tảng
- Các nhà sản xuất blockchain: các nhà sản xuất sẽ sử dụng để đánh dấu các loại hàng hóa họ sản xuất ra và theo dõi nó 1 cách sát sao xuất xứ của chúng
- Cộng tác viên của doanh nghiệp
Sự đổi mới trong mô hình kinh doanh: Với việc xây dựng 1 công ty được quản lý bởi các phần mềm toán tử, ta có thể đưa ý tưởng này vào thực tế khi mà chi phí tìm kiếm ngà 1 giảm và sẽ ngày càng thấp đi, các hợp đồng thông minh giúp giảm thiểu chi phí ký kết hợp đồng, các chi phí điều phối tất cả các nguồn lực bên ngoài tổ chức sẽ giảm tới mức không đáng kể, và chi phí để thiết lập sự tín nhiệm sẽ ở mức rất thấp xấp xỉ bằng 0. Đây sẽ là mô hình doanh gnhiepej tự trị phi tập trung. Các doanh nghiệp thông minh sẽ cố gắng để hòa nhập cùng blockchain thay vì là nạn nhân của nó.
- Cuốn sổ cái vạn vật: thổi hồn vào 1 vật vô tri vô giác
Với sự bùng nổ IoT và triển vọng IoT trong tương lai khi các bộ cảm biến được gắn vào các thiết bị để thu thập dữ liệu thông minh, nó sẽ gửi dữ liệu này tới trung tâm xử lý và nó vận hành phụ thuộc vào Sổ cái vạn vật. Các ứng dụng chia sẻ thực sự sẽ được thực hiện trên nền tảng blockchain như chia sẻ năng lượng cho cộng đồng, chia sẻ các hệ thóng máy tính cỡ lớn tới những viên thuốc thông minh.
Việc đưa cuốn sổ cái vạn vật của IoT vào nền tảng blockchain đã được nghiên cứu và ứng dụng vào. Blockchain có thẻ giải quyết được 6 trở ngại của IoT. Sổ cái vạn vật mới bao gồm 9 tính năng mạng:
- Linh hoạt: tự sửa chữa, không thể hỏng hóc trên toàn hệ thống
- Mạnh mẽ: có khả năng xử lý hàng triệu điểm dữ liệu và giao dịch
- Thời gian thực: mở 24/24 và dữ liệu được chuyển đi ngay lập tức
- Phản ứng nhanh: phản ứng với các điều kiện thay đổi
- Tính mở triệt để: liên tục cải tiến và thay đổi với đầu vào mới
- Khả năng làm mới: có thể sử dụng với nhiều mục đích, tái sử dụng và tái chế
- Thu gọn: giảm thiểu chi phí và va chạm, gia tăng năng suất quá trình
- Tạo doanh thu cho cộng đồng: kích hoạt các mô hình kinh doanh và cơ hội kinh doanh mới
- Đáng tin cậy: đảm bảo sự liêm chính của dữ liệu, long tin của người tham gia
Có 12 lĩnh vực sẽ bị ảnh hưởng bởi IoT:
- Giao thông
- Quản lý cơ sở hạ tầng
- Quản lý năng lượng, chất thải và nước
- Khai thác tài nguyên và trồng trọt
- Giám sát môi trường và các dịch vụ khẩn cấp
- Chăm sóc sức khỏe
- Dịch vụ tài chính và bảo hiểm
- Hồ sơ và các cách lưu trữ khác
- Quản lý tòa nhà và tài sản
- Các hoạt động công nghiệp – nhà máy của vạn vật
- Quản lý căn hộ
- Hoạt động và kinh doanh bán lẻ
- Giải quyết nghịch lý thịnh vượng: kinh tế dung nạp và tinh thần doanh nhân
Các nền kinh tế kém phát triển mức độ tiếp cận dịch vụ tài chính rất thấp, các dịch vụ cơ bản về ngân hàng ở mức thấp. Rất nhiều người lưu trữ tài sản trên các vật nuôi trong gia đình thay vì có tài khoản ngân hàng và tiết kiệm ở đó. Các nước kém phát triển mức độ tiếp cận dịch vụ tài chính rất thấp và người dân rất khó khăn để tiếp cận dịch vụ tài chính truyền thống. Sự khó khăn trong việc mở tài khoản ngân hàng là rất lớn, blockchain đã đem lại giải pháp mới cho những khách hàng khó tiếp cận dịch vụ ngân hàng truyền thống.
Danh tính trên blockchain có thể thực hiện được dễ dàng:
- Công cụ mở ra những chân trời mới
- Danh tính ổn định
- Dân chủ hóa nền kinh tế
Nền kinh tế chia sẻ tập trung đang dần dịch chuyển sang nền kinh tế đo lường phi tập trung, các cá nhân có thể vay mượn, trao đổi trực tiếp với nhau phân tán 1 cách dễ dàng mọi thứ có thể. Các hoạt động chuyển kiều hối với mức phí quá cao cũng là 1 mục tiêu mà blockchain có thể giải quyết với chi phí giao dịch rất thấp gần như bằng 0.
- Tái thiết chính phủ và nền dân chủ
Các chính phủ gây mất long tin trong nhân dân và blockchain xuất hiện. Nguyên lý thiết kế của blockchain có thể lèo lái sự chuyển đổi vì nó hỗ trợ và cho phép tiến lên cấp độ cao hơn:
- Sự liêm chính
- Quyền lực
- Giá trị
- Sự riêng tư và các quyền lợi khác
- An ninh
- Sự hòa nhập
Công nghệ blockchain ra đời có thể kết hợp với các dịch vụ công truyền thống để thực hiện chính phủ điện tử 1 cách tốt hơn so với trước đây.
- Giải phóng văn hóa trên blockchain: âm nhạc
Các vấn đề vi phạm bản quyền và các hợp đồng phân phối giữa các nền tảng nghe nhạc với các hãng phát hành và sự mập mờ của nó với các nghệ sỹ đã làm nổi lên vai trò của blockchain có thể đóng góp trong đó với lợi ích của hợp đồng thông minh trong sự minh bạch. Hệ thống mới sẽ giúp các nghệ sỹ là trung tâm và kiểm soát được mọi thứ thay vì bị thụ động mất kiểm soát về bản quyền như hiện nay.
- Phần III – Triển vọng và thách thức
- Vượt qua chướng ngại: 10 thách thức
- Công nghệ chưa sẵn sàng tiến tới thời hoàng kim: đó là cơ sở hạ tầng cho việc giao dịch chưa đáp ứng được, hạ tầng cho giao dịch cực lớn cùng 1 lúc là chưa có, khó tiếp cận bitcoin vì sự thiếu thân thiện các ví điện tử, thanh khoản của bitcoin gặp vấn đề khi khai thác tới gần 21 triệu đơn vị, nhiều bitcoin bị thất lạc và nằm im, đỗ trễ giao dịch trong mạng lưới bitcoin cao (10 phút), người dân có thói quen sử dụng các ngân hàng truyền thống, sự thay đổi trong xã hội chậm chạp, thiêu vắng cơ sở pháp lý.
- Năng lượng tiêu thụ không bền vững: Bloackchain đã tiêu tốn nguồn điện năng rất lớn để duy trì hệ thống vận hành cũng như từ các thợ đào coin.
- CHính phủ sẽ đàn áp hoặc bóp méo blockchain
- Những nhân vật quyền lực của luận thuyết cũ sẽ thắng thế
- Chúng ta chưa có đủ động cơ để hợp tác phân phối lớn
- Blockchain cướp mất việc làm
- Quản lý các giao thức cũng giống như nuôi 1 bầy mèo
- Các tác tử tự trị phi tập trung sẽ tạo thành Skynet
- Anh cả (vẫn) đang theo dõi bạn
- Sẽ bị tội phạm lợi dụng
- Lãnh đạo trong kỷ nguyên kế tiếp
Bitcoin không chịu sự quản lý khi nó ra đời và dần dần tự phát triển mạnh mẽ đặc biệt từ sau khi Ethereum ra đời càng lôi cuốn sự tham gia. Từ 2015 trở đi hàng loạt các tổ chức tài chính truyền thống đổ tiền vào các dự án mạo hiểm liên quan blockchain thay vì chống đối tẩy chay như giai đoạn trước đó. Các ngân hàng trung ương cũng tỏ ra dè dặt với tiền số và họ tập trung giữ ổn định nền tài chính hơn là thử các ý tưởng mới mẻ như bitcoin hay blockchain. Internet đã phát triển dưới tổ chức W3C và blockchain cũng cần các tổ chức quốc tế để phát triển nó lên như thời kỳ đầu internet. Mạng lưới quản trị này sẽ bao gồm các thành phần:
- Mạng lưới tri thức
- Mạng lưới phân phối
- Mạng lưới chính sách
- Mạng lưới vận động
- Mạng lưới giám sát
- Nền tảng
- Mạng lưới tiêu chuẩn
- Các tổ chức mang tính mạng lưới
- Cộng đồng di cư
- Mạng lưới quản trị